Marktvolatiliteit

Marktvolatiliteit verwijst naar de mate van fluctuatie in de prijs van financiële instrumenten, zoals aandelen, valuta of vastgoed, binnen een specifieke periode. Het is een cruciaal begrip voor zowel investeerders als bedrijven, omdat het aangeeft hoe risicovol of onzeker een bepaalde markt is. In dit artikel bespreken we wat marktvolatiliteit precies inhoudt, wat de oorzaken zijn, of het goed of slecht is, en hoe je kunt herkennen of de markt volatiliteit vertoont.

Wat betekent marktvolatiliteit?

Marktvolatiliteit is de mate van variatie in de prijs van activa op de financiële markten. Het is een maat voor de snelheid en de omvang van prijsschommelingen, zowel naar boven als naar beneden. Hoe groter de fluctuaties in de prijzen, hoe hoger de volatiliteit. Dit betekent dat de markt in korte tijd aanzienlijke prijsschommelingen kan vertonen. Volatiliteit is dus een maat voor risico, en een volatilere markt kan betekenen dat investeerders meer kans hebben om te winnen, maar ook meer kans om te verliezen.

Wat veroorzaakt marktvolatiliteit?

Er zijn verschillende factoren die marktvolatiliteit kunnen veroorzaken:

Economische gegevens: Publicaties van belangrijke economische gegevens, zoals werkloosheidscijfers, inflatie of het bruto binnenlands product (BBP), kunnen invloed hebben op de markten. Onverwachte cijfers kunnen leiden tot een plotselinge stijging of daling van de markt.
Politieke gebeurtenissen: Verkiezingen, beleidsveranderingen of geopolitieke spanningen (zoals handelsconflicten of oorlogen) kunnen zorgen voor onzekerheid en daardoor volatiliteit op de markten.
Marktperceptie en speculatie: Investeerders reageren niet altijd rationeel op nieuws. Wanneer een aantal grote beleggers een specifieke richting inslaat, bijvoorbeeld door paniekverkopen, kan dit de volatiliteit verhogen, zelfs als de onderliggende economische situatie niet verandert.
Natuurrampen en onverwachte gebeurtenissen: Aardbevingen, pandemieën of andere onvoorziene gebeurtenissen kunnen de markten verstoren en leiden tot schommelingen in de prijzen.
Renteveranderingen: Veranderingen in de rente door centrale banken, zoals de Europese Centrale Bank of de Federal Reserve, kunnen de markten beïnvloeden. Hogere rentes kunnen bijvoorbeeld leiden tot lagere aandelenkoersen.

Is marktvolatiliteit goed of slecht?

Marktvolatiliteit kan zowel positief als negatief worden ervaren, afhankelijk van je positie in de markt:

Goed voor speculanten: Voor handelaren die proberen te profiteren van prijsschommelingen (zoals daytraders of short-sellers), kan volatiliteit gunstig zijn, omdat het de mogelijkheid biedt om sneller winst te maken door gebruik te maken van deze fluctuaties.
Slecht voor langetermijnbeleggers: Voor beleggers die zich richten op langetermijngroei, zoals pensioenbeleggers, kan hoge volatiliteit stressvol zijn. Onzekerheid in de markt kan leiden tot verlies van waarde op korte termijn, zelfs als de langetermijnvooruitzichten positief blijven.
Onzekerheid voor bedrijven: Marktvolatiliteit kan bedrijven onzeker maken, vooral als ze afhankelijk zijn van stabiele marktomstandigheden voor investeringen, prijsstelling of kostenplanning.

Over het algemeen betekent hoge volatiliteit verhoogd risico, wat zowel kansen als gevaren met zich meebrengt.

Hoe weet je of de marktvolatiliteit vertoont?

Er zijn verschillende manieren om te bepalen of de markt volatiliteit vertoont:

Prijsfluctuaties: Een simpele manier om volatiliteit te identificeren, is door de mate van prijsschommelingen te observeren. Als de prijs van activa (zoals aandelen, vastgoed of valuta) dagelijks of wekelijks sterk verandert, is er sprake van volatiliteit.
Volatiliteitsindexen (zoals de VIX): De VIX, ook wel de “angstindex” genoemd, meet de verwachte volatiliteit van de S&P 500-aandelenindex op basis van optiemarkten. Hoe hoger de VIX, hoe hoger de volatiliteit op de markt. Een VIX boven de 30 wordt vaak als een signaal van hoge volatiliteit beschouwd.
Media en marktnieuws: Wanneer er veel nieuws is over economische onzekerheid, politieke gebeurtenissen of natuurrampen, kan dit wijzen op een periode van verhoogde volatiliteit.
Waardering van activa: Plotselinge stijgingen of dalingen in de prijs van vastgoed, aandelen of andere beleggingen kunnen wijzen op instabiliteit en verhoogde volatiliteit op de markt.

Als de markt een hoog volatiliteitsniveau vertoont, kunnen investeerders verschillende strategieën gebruiken om hun risico te beheersen, zoals het diversifiëren van hun portefeuille of het gebruik van opties om zich in te dekken tegen mogelijke verliezen.