Stelposten
Stelposten zijn vaak een belangrijk onderdeel van een bouwbegroting. Ze worden gebruikt om bedragen te reserveren voor onderdelen waarvan de exacte kosten nog niet bekend zijn. Dit zorgt voor flexibiliteit in het budget en voorkomt verrassingen tijdens de uitvoering van een project. In dit artikel leggen we uit wat stelposten precies zijn, hoe ze werken binnen een begroting, hoeveel je mag afwijken van een stelpost en waarom het gebruik van stelposten handig kan zijn.
Wat wordt bedoeld met een stelpost?
Een stelpost is een gereserveerd bedrag in een bouwbegroting voor specifieke onderdelen waarvan de kosten nog niet exact bekend zijn. Dit kan bijvoorbeeld gaan om keukeninrichting, sanitair of tegelwerk. De stelpost geeft een indicatie van de verwachte kosten, maar het uiteindelijke bedrag kan afwijken. Stelposten worden vaak gebruikt om onvoorziene kosten te dekken zonder dat de totale begroting direct aangepast hoeft te worden.
Het idee achter een stelpost is dat je een realistische inschatting maakt van bepaalde kosten die pas later in het project definitief bepaald kunnen worden. Door deze bedragen vooraf op te nemen, behoud je overzicht en kun je tijdens de uitvoering sneller beslissingen nemen zonder telkens de hele begroting te hoeven herzien.
Wat is een stelpost in een begroting?
In een bouwbegroting wordt een stelpost opgenomen om onzekerheden in kosten te beheren. Stelposten zijn meestal gekoppeld aan onderdelen zoals afwerking, installaties of materialen die later in het project worden uitgekozen of waarbij prijsfluctuaties verwacht worden.
Een voorbeeld van een stelpost in een begroting kan zijn:
- Keuken: €5.000 (stelpost)
- Sanitair: €3.000 (stelpost)
Als de uiteindelijke keuze duurder of goedkoper uitvalt, wordt het verschil als meerwerk (extra kosten) of minderwerk (besparing) verwerkt in de eindafrekening. Stelposten bieden dus een buffer om budgetoverschrijdingen beheersbaar te houden.
Hoeveel mag je afwijken van een stelpost?
Het afwijken van een stelpost hangt af van de afspraken in het contract. In de meeste gevallen geldt dat als de werkelijke kosten hoger uitvallen dan de stelpost, de opdrachtgever het verschil moet bijbetalen (meerwerk). Vallen de kosten lager uit, dan krijgt de opdrachtgever het verschil terug (minderwerk).
Er zijn echter enkele aandachtspunten:
- Transparantie: De aannemer moet duidelijk maken waarom de kosten afwijken van de stelpost.
- Overleg: Bij aanzienlijke afwijkingen is het gebruikelijk dat de aannemer dit vooraf bespreekt met de opdrachtgever.
- Redelijkheid: Afwijkingen moeten redelijk zijn en gebaseerd op marktconforme prijzen.
Vaak wordt er in het contract een marge afgesproken, bijvoorbeeld een afwijking van maximaal 10%. Dit voorkomt discussies achteraf en biedt duidelijkheid voor beide partijen.
Waarom stelposten?
Het gebruik van stelposten biedt verschillende voordelen:
- Flexibiliteit: Ze maken het mogelijk om tijdens de bouw nog keuzes te maken zonder dat de hele begroting herschreven moet worden.
- Risicobeheer: Door stelposten op te nemen, kan een aannemer beter omgaan met prijsfluctuaties en onvoorziene kosten.
- Transparantie: Ze maken kosten inzichtelijk en voorkomen verrassingen achteraf.
- Snellere besluitvorming: Met stelposten hoef je niet elk detail vooraf vast te leggen, wat het besluitvormingsproces versnelt.
Door stelposten op te nemen, kan een aannemer realistischer begroten en voorkomt hij dat een project stil komt te liggen door financiële verrassingen. Voor opdrachtgevers biedt dit ook zekerheid over de kosten en een beter overzicht van mogelijke financiële risico’s.
Stelposten bij Fortus
Fortus maakt geen gebruik van stelposten zoals in traditionele bouwprojecten, maar heeft wel een vergelijkbare aanpak voor het beheren van onzekerheden en kosten bij vastgoedfinancieringen. Zo worden leningen gefaseerd uitgekeerd en gecontroleerd via het Fortus Control Progress Systeem (CPS) om ervoor te zorgen dat kosten conform planning en afspraken worden besteed.
Door deze gestructureerde aanpak voorkomt Fortus dat vastgoedontwikkelaars budgetten overschrijden of onverwachte kosten maken die de investering van obligatiehouders in gevaar kunnen brengen. Dit lijkt op het gebruik van stelposten in de zin dat het een manier is om financiële risico’s en kostenoverschrijdingen beheersbaar te houden.
