Rente kindsdeel berekenen: zo werkt het
Wanneer een ouder overlijdt, hebben kinderen recht op een deel van de erfenis: het kindsdeel. In veel gevallen wordt dit niet direct uitbetaald, maar houdt de langstlevende ouder dit in beheer. Hierdoor ontstaat een schuld aan de kinderen waarover wettelijk rente verschuldigd is. Hoe berekent u deze rente kindsdeel? En wanneer kan een kind zijn erfdeel opeisen? In dit artikel leest u alles over de rente op het kindsdeel.
Wat is het kindsdeel bij een erfenis?
Het kindsdeel is het wettelijke erfdeel waar kinderen recht op hebben bij het overlijden van een ouder. Dit wordt berekend door de totale nalatenschap te delen door het aantal erfgenamen (de langstlevende partner plus alle kinderen), waarbij iedereen een gelijk deel krijgt.
Bij een intact gezin met één langstlevende ouder en twee kinderen krijgt ieder kind dus 1/3 van de erfenis als kindsdeel. Als er sprake is van drie kinderen, bedraagt het kindsdeel 1/4 per kind.
“Bij veel families ontstaat verwarring over het kindsdeel. Een veelvoorkomend misverstand is dat kinderen dit direct kunnen opeisen na overlijden van een ouder. In de meeste gevallen is dit echter niet zo bij een langstlevende testament.”
Esther – Vastgoed specialist
Meestal wordt het kindsdeel niet direct uitgekeerd, maar ontstaat er een vordering op de langstlevende ouder. Deze schuld wordt meestal pas inbaar bij het overlijden van de tweede ouder of wanneer deze in de schuldsanering belandt.
Hoe berekent u de rente kindsdeel?
Wanneer het kindsdeel niet direct wordt uitgekeerd, moet er wettelijk rente over worden betaald. Deze rente wordt berekend vanaf het moment van overlijden tot het moment van uitkering. De hoogte van de rente kindsdeel kan op verschillende manieren worden vastgesteld:
- Via het testament: hierin kan een specifiek rentepercentage zijn vastgelegd
- Via de wettelijke rente: als er niets is vastgelegd, geldt de wettelijke rente (circa 2% voor niet-handelstransacties)
- Via onderlinge afspraken: erfgenamen kunnen ook samen een rentepercentage afspreken
De berekening van de rente kindsdeel werkt als volgt: u vermenigvuldigt het bedrag van het kindsdeel met het rentepercentage en het aantal jaren dat is verstreken sinds het overlijden. De rente kan enkelvoudig of samengesteld worden berekend, afhankelijk van wat in het testament is bepaald.
Voorbeeld berekening rente kindsdeel
Stel, een ouder overlijdt en laat een vermogen na van €300.000. De langstlevende ouder en twee kinderen zijn de erfgenamen. Elk kind heeft recht op een kindsdeel van €100.000 (1/3 van €300.000). Als in het testament een rente van 4% is vastgelegd en er zijn 5 jaar verstreken, dan is de enkelvoudige rente: €100.000 × 4% × 5 jaar = €20.000 per kind.
Bij samengestelde rente (rente op rente) is het bedrag hoger en wordt de berekening complexer. Als u hulp nodig heeft bij het berekenen van de rente op het kindsdeel, dan kan investeren in vastgoed een interessante optie zijn om het vermogen te laten groeien en deze rentelasten te kunnen dragen.
Kan een kind zijn kindsdeel opeisen van de langstlevende?
Een veelgestelde vraag is of kinderen hun kindsdeel direct kunnen opeisen. In de meeste gevallen is dit niet mogelijk wanneer er een langstlevende testament is opgesteld. Dit testament beschermt de langstlevende ouder, zodat deze in het huis kan blijven wonen en over voldoende middelen beschikt.
Het kindsdeel wordt dan pas opeisbaar:
- Bij overlijden van de langstlevende ouder
- Als de langstlevende ouder failliet gaat of in de WSNP (schuldsanering) terechtkomt
- Als de langstlevende ouder hertrouwt (afhankelijk van het testament)
- In specifieke situaties die in het testament zijn vastgelegd
Het is belangrijk om het testament goed te bestuderen, omdat hierin afwijkende voorwaarden kunnen staan. Soms is er bijvoorbeeld een clausule opgenomen die bepaalt dat het kindsdeel onder bepaalde omstandigheden wel opeisbaar wordt.
Voor de langstlevende ouder kan het financieren van deze toekomstige verplichting een uitdaging zijn. Hiervoor kan vastgoed financiering een oplossing bieden, bijvoorbeeld door een deel van het vermogen te investeren in rendabel vastgoed.
Kan ik mijn kindsdeel opeisen als mijn ouders gescheiden zijn?
Bij gescheiden ouders werkt het kindsdeel anders. Als uw ouders gescheiden waren voor het overlijden van een van hen, dan geldt het langstlevende testament meestal niet voor de ex-partner. In dat geval wordt de nalatenschap direct verdeeld onder de erfgenamen volgens het testament of de wettelijke verdeling.
Als een gescheiden ouder overlijdt zonder testament, erven alleen de kinderen (en eventuele nieuwe partner als die persoon getrouwd was of een geregistreerd partnerschap had). De ex-partner heeft geen recht op de erfenis. In deze situatie kunnen kinderen hun erfdeel meestal direct opeisen, tenzij er een testament is dat anders bepaalt.
Het is verstandig om bij gescheiden ouders altijd juridisch advies in te winnen over de precieze situatie, aangezien de details van scheidingsconvenanten en testamenten grote invloed kunnen hebben op de erfenis.
Fiscale aspecten van het kindsdeel en rente
De fiscale behandeling van het kindsdeel en de rente daarop is een belangrijk aspect om rekening mee te houden. De vordering die kinderen hebben op de langstlevende ouder valt onder de schulden in box 3 voor de langstlevende. Voor de kinderen is het een bezitting in box 3.
De rente die over het kindsdeel wordt bijgeschreven, kan fiscale gevolgen hebben:
Voor de langstlevende ouder verhoogt de rente de schuld in box 3, wat gunstig kan zijn voor de vermogensbelasting. Voor de kinderen verhoogt de bijgeschreven rente hun vordering, wat kan leiden tot een hogere vermogensbelasting in box 3.
Als u zoekt naar manieren om vermogen fiscaal optimaal te beheren, kan het interessant zijn om te kijken naar ons uitgebreide artikel over obligatiefondsen als mogelijke beleggingsvorm.
Is eerdere uitbetaling van uw kindsdeel mogelijk?
Hoewel het kindsdeel in principe pas opeisbaar is bij het overlijden van de langstlevende ouder, kan er in sommige gevallen wel eerder tot uitbetaling worden overgegaan. Dit kan alleen als alle betrokken partijen (de langstlevende ouder en alle erfgenamen) hiermee instemmen.
Redenen voor vervroegde uitbetaling kunnen zijn:
- De langstlevende ouder heeft voldoende middelen en wil de kinderen nu al helpen
- Er is behoefte aan verduidelijking van de financiële verhoudingen
- Fiscale overwegingen maken eerdere uitbetaling aantrekkelijk
Bij eerdere uitbetaling is het belangrijk om goede afspraken te maken over de hoogte van het bedrag en of er eventueel korting wordt gegeven vanwege de vervroegde uitbetaling. Laat deze afspraken altijd notarieel vastleggen om latere problemen te voorkomen.
Als u overweegt een deel van uw vermogen eerder aan uw kinderen uit te keren, kan het verstandig zijn om eerst te kijken naar onze complete gids over schenkbelasting voor fiscaal gunstige mogelijkheden.
Veelgestelde vragen
U berekent uw kindsdeel door de totale nalatenschap te delen door het aantal erfgenamen: de langstlevende ouder plus alle kinderen. Bij één langstlevende ouder en twee kinderen krijgt elk kind dus 1/3 van de nalatenschap als kindsdeel.
Ja, wettelijk gezien moet er rente worden betaald over het kindsdeel dat niet direct wordt uitgekeerd. De hoogte van deze rente kan in het testament zijn vastgelegd. Is dat niet het geval, dan geldt de wettelijke rente of kunnen erfgenamen onderling een percentage afspreken.
In de meeste gevallen niet. Bij een langstlevende testament wordt het kindsdeel pas opeisbaar bij het overlijden van de langstlevende ouder, bij diens faillissement of in specifieke situaties die in het testament zijn vastgelegd.
De langstlevende ouder kan de rente niet eenzijdig aanpassen als deze in het testament is vastgelegd. Wel kunnen alle erfgenamen samen besluiten om een ander rentepercentage af te spreken, mits iedereen hiermee instemt.